
හාමුදුරුවන් ගැන. බානගල උපතිස්ස නායක හිමි
ගම-රට හදා ලොව ජයගත් බානගල උපතිස්ස නාහිමි
ලංකාද්වීපයේ ඉතිහාසය වෙනස් කරන්නට වරම් ලැබූ දූ පුතුන් උපන් රුහුණේ මොරවක කෝරළයේ බානගල නම් වූ සොබාව සුන්දරත්වයෙන් අනූන ගම්පියස තම ජන්මභූමිය කර වර්ෂ 1950 ජනවාරි 5 වැනිදා උපන් ඒ පින්වත් කුමරු අන් කිසිවෙකු නොව අද දේශ දේශාන්තරයෙන් පිදුම් ලබන ජපානයේ පළමුවැනි ථේරවාද පන්සලේ නිර්මාතෘ , ජපානයේ ප්රධාන සංඝනායක , ශාස්ත්රපති අතිපූජ්ය බානගල උපතිස්ස නාහිමිපාණන් වහන්සේමය.බානගල ජේ.එල්. ඩී.එම් ජයසේන ලේඛම් මහත්මයා හා ඒ.ටී.ඒ ලියනගේ මහත්මිය තම දෙමව්පියන් ය.
උන්වහන්සේ ඉන්දියා සාංචි විහාරයේ හා කොළඹ අග්රශ්රාවක මහා විහාරයන්හි අධිපති භාරත දේශයේ ප්රධාන සංඝනායක අතිපූජ්ය හැඩිගල්ලේ පඤ්ඤාතිස්ස මහනායක හිමිපාණන් වහන්සේගේ ජ්යෙෂ්ඨ ශිෂ්යවරයාණන් වහන්සේ ය.
අනගාරික ධර්මපාලතුමාගේ ධර්මදූත සේවයෙහි වගකීම පැවරෙන්නේ එතුමාගේ ( පූජ්ය සිරිදේවමිත්ත ධර්මපාල හිමියන්ගේ )ප්රධාන පැවිදිශිෂ්ය පූජ්ය මැටිවල සංඝරත්න හිමියන්ගේ චීවර පරම්පරාවේ මුල් පුරුකක් විමේ භාග්ය හිමිකරගත් නිසාවෙනි . මෙම සුවිශේෂී ශාසනික ප්රවේශය සිදුවූයේ ස්වකීය ලේ ඤාතිවර බානගල සීලරතන හිමිපාණන් වහන්සේගේ මගපෙන්වීවෙන් බව සටහන් කළයුතුමය.
මෙසේ භාග්යවත් පැවිදි දිවියකට උරුමකම් කියූ පූජ්ය උපතිස්ස හිමියන් තම ගුරුදේව නායක මාහිමිපාණන් වහන්සේගේ ආභාෂය ලබා ඉන්දියාවේ සාංචි මහා විහාරයේ ශාසනික සේවාවේ යෙදුනේ වයසින් කුඩා අවදියකය.
නිරායාසයෙන්ම ප්රස්තුත කතානායකයන් තුළ බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙසූ සතර සංග්රහ වස්තුන් වන දානය , ප්රියවචනය , සමානාත්මතාවය , අර්ථචරියාව යන ගුණයන් ජීවනචර්යාවෙහි දැකගතහැකිවිය.එහි දිටුදම් ඵලයක් ලෙස ඉන්දියාවේ වන්දනාවක් සදහා පැමිණි ජපානයේ තකිකෝ යොෂිඩා මැතිණිය හමුවීම සදහන් කළහැකිය.
පූර්ව ජන්මයෙහි තම මවක් හමුවූවා වැනි නිර්ව්යාජ හැගීමෙහි වූ ප්රතිඵලයක් ලෙස 1976 වර්ෂයේ තම උසස් අධ්යාපනය ජපානයේ ඉටුකිරගැනීමට වරම් ලැබීමයි.
ජපානයේ වැඩිදුර උසස් අධ්යාපනයෙහි යෙදෙන කාලයේදී පූජ්ය බානගල උපතිස්ස හිමියන්ට ජපානයේ විහාරස්ථානයක් ඉදිකිරීමේ සිහිනය සදහා යොෂිඩා මැතිණිය ඇතුළු ජපන් ජාතික දානපතියන් උදව් උපකාර කළේය .අනගාරික ධර්මපාලතුමා තෙවරක් ජපානයට පැමිණ ඉටුකර ගැනීමට නොහැකි වූ සිහිනය යථාර්ථයක් බවට පත්කරමින් ජපානයේ පලමුවරට ථේරවාද පන්සලක් 1984 මැයි 26 දින ඉදිකළේ ස්වකීය විහාරපරම්පරාවෙන් තමාවෙත පැවරුණු වගකීම නොපමාව අංගසම්පූර්ණ කිරීමක් වශයෙනි .
දිවංගත බෝසත්ගුණෝපේත පූජනීය සිරිදේවමිත්ත ධර්මපාල හිමිපාණන් වහන්සේගේ සහ ලැබීම් අතරින් භාග්යවත් සඝරුවනක් වු අතිපූජ්ය හැඩිගල්ලේ පඤ්ඤාතිස්ස මහනාහිමියන්ගේ සුජාතශිෂ්යපුත්රයාණන් වහන්සේගේ සුවිශාල ජාතික ශාසනික මෙහෙවර ජපානයේ ආරම්භ වූයේ එලෙසිණි.
වර්තමාන ජපානයේ චිබාප්රාන්තයේ කතොරි නගරයේ සවරාහි සකලාංගයන්ගෙන් පිරිපුන් කෙත් කුඹුරු මැද ස්වේත ෛචත්යකින් ශෝභමානව බැබලෙන ලංකජී විහාරය ජපානයෙහි අරමුණක් සොයාගත නොහැකිව අතරමං වූ දහස් සංක්යාත ලාංකිකයන්ට රැකවරණ දුන් පුදබිමයි


ඔහු 1950 ජනවාරි 5 වැනි දින ශ්රී ලංකාවේ දකුණු පළාතේ බානගල නම් දුෂ්කර ගම්මානයේ උපත ලැබීය. වයස අවුරුදු 17 දී එවකට ඉන්දියාවේ ප්රධාන සංඝනායක වූ අති පූජ්ය හැඩිගල්ලේ පඤ්ඤාතිස්ස මහා නාහිමියන් යටතේ අපුල් බෞද්ධ භික්ෂුවක් [සාමණේර] ලෙස පැවිදි විය. ඔහු ශ්රී ලංකාවේ ප්රාථමික අධ්යාපනය ලබා ඇති අතර බෞද්ධ ධර්මදූත සේවයට ඇතුළත් වූ අතර 1961 සිට මහාබෝධි සංගමය යටතේ පුහුණුව ලබා ඇත. ඔහුගේ ද්විතීයික අධ්යාපනය VARANASI, MAHABODHI INTER COLLEGE, India හි ඇත. ඔහුට ශාස්ත්රවේදී උපාධිය සහ ශාස්ත්රපති උපාධි ද පිරිනමන ලදී. ඉන්දියානු විශ්ව විද්යාල වලින් උසස් අධ්යාපනය

වර්තමානයේ සැරියුත්- මුගලන් මහරහතන් වහන්සේලාගේ උතුම් ධාතූන්වහන්සේලා වැඩසිටින්නේ ලෝකයෙහි ස්ථානය තුනකය. එනම් බුරුමය, භාරත දේශය සහ ශ්රී ලංකාවයි. මෙහි විශේෂ කාරණය වන්නේ ඉන්දියාවේ සහ ලංකාවේ භාරකාරත්වය හිමිව ඇත්තේ අතිපූජ්ය බානගල නාහිමිපාණන් වහන්සේටය. ලෝක උරුමයක් වූ සාංචි චේතියගිරි විහාරස්ථානයේ විහාරාධිපති හිමියන් ලෙස ද උන්වහන්සේ කටයුතු කරන අතර ඉන්දියාවේ බුදු දහම ව්යාප්ත කිරීමෙහිලා සුවිශාල සේවයක් ඉටුකරයි.ශ්රී ලංකා මහාබෝධි සංගමයෙහි වත්මන් සභාපති ලෙසද අගසව් ධාතූන්වහන්සේලා වැඩසිටින මාළිගාකන්ද අග්රශ්රාවක මහා විහාරාධිපති වශයෙන් ද සිදුකරන කැපකිරීම අගනේ ය. සපුගස්කන්ද යොෂිඩා ජාත්යන්තර පාසල පිහිටි අබේශේඛරාමය උන්වහන්සේගේ අපරිමිත කැපකිරීම් තුළින් වු සමාජ සේවය විද්යමාන කරවන ඓතිහාසික සිද්ධීන් ගණනාවකට හේතු වූ ස්වකීය ආධිපත්යයෙන් සිරිලකටම සෙත සලසන ප්රධාන ආයතනයකි .
ගිහි දරුවන්ගේ අධ්යාපනය පමණක් නොව සාමණේර හිමිවරුන් හට ද සෙවණක් වෙමින් උන්වහන්සේට අයත් අනෙක් විහාරස්ථානය වු බානගල සීලරතනාරාමය පිහිටි තම ගම්පියසේ බානගල උපතිස්ස මූලික පිරිවෙන ආරම්භ කළේය . වර්තමානයේ කුඩා සාමණේර හිමිවරු අසූවකට වඩා එහි ශාසනික වත්පිළිවෙත් හී නිරතවෙමින් දහම් අධ්යාපනයේ නිරතවෙති. එවැනි සුවිසල් සේවයක නිරත වූ සහ නිරතවන ජපානයේ ප්රධාන සංඝනායක අතිපූජ්ය බානගල උපතිස්ස නාහිමිපාණන් වහන්සේට නීරෝගීසුවය දිගාසිරි ලැබේවා ! .


*නායක මාහිමිපාණන් වහන්සේගේ වෙනත් සේවාවන්ගෙන් කිහිපයක් *
*රන්පොකුණුගම , මාලබේ නුවරඑළිය , බානගල , නෙළුව, හොරණ , මත්තේගොඩ ආදී ස්ථානවල ළදරු පාසල් බිහිකිරීම
*බානගල නරීතසං ගම, කෑරගල සුරුමිගම , කෑරගල මහාබෝධිගම ආදී උදාගම්මාන ඉදිකිරීම
*ත්සුනමි ව්යසනයට පත් වූවන් සිහිපත් කිරීම සදහා ඉදිකළ බාමියන් අනුරුවෙන් වැඩසිටින පෑරලිය හිටිපිළිම වහන්සේ
* ඉන්දියාවේ සාංචි ජාත්යන්තර විශ්වවිද්යාල